Tükürük Bezi Kanseri

Tükürük Bezi Kanseri Tanısı ve Tedavisi

Tükürük Bezi Kanseri : Tükürük bezleri, ağız ve boğaz bölgemizde bulunan ve sindirimin ilk adımı olan tükürük üretiminden sorumlu küçük ancak hayati yapılardır. Parotis, submandibular ve sublingual gibi büyük tükürük bezlerinin yanı sıra ağız içinde pek çok küçük tükürük bezi de bulunmaktadır. Ancak bazı durumlarda, bu bezlerde kötü huylu hücresel değişimler meydana gelebilir ve tükürük bezi kanseri gelişebilir. Tükürük bezi kanseri nadir görülmesine rağmen, erken teşhis ve uygun tedavi yaklaşımları ile başarı oranı oldukça yüksektir.

İstanbul’da kendi kliniğinde hizmet veren KBB Uzmanı Prof. Dr. Ozan Seymen, tükürük bezi kanseri tanı ve tedavisinde bilimsel temelli yöntemleri ve bireyselleştirilmiş hasta yönetimi anlayışıyla hastalarına en iyi sonuçları sunmaktadır.

Bu yazıda tükürük bezi kanseri nedir, hangi risk faktörleriyle ilişkilidir, nasıl belirti verir, nasıl tanı konulur ve hangi tedavi seçenekleri uygulanır gibi tüm soruların yanıtlarını ayrıntılı olarak ele alacağız.

Tükürük Bezi Kanseri Nedir?

Tükürük bezi kanseri, tükürük bezlerinde yer alan hücrelerin kontrolsüz ve anormal büyümesi sonucu oluşan kötü huylu tümörlerdir. Tüm tükürük bezi tümörlerinin yaklaşık %20-25’i kötü huyludur. Kanserler sıklıkla büyük tükürük bezlerinde, özellikle de parotis bezinde gelişir.

Tükürük bezi kanserleri farklı hücresel tiplerden oluşabilir:

• Mukoepidermoid karsinom
• Adenoid kistik karsinom
• Asinik hücreli karsinom
• Adenokarsinom gibi çeşitli alt türleri bulunur.

Her tümör tipi farklı bir biyolojik davranış sergileyebilir, bu nedenle doğru tanı ve evreleme büyük önem taşır.

Tükürük Bezi Kanseri Nedenleri ve Risk Faktörleri

Tükürük bezi kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte bazı risk faktörleri tanımlanmıştır. Bunlar şunlardır:

Radyasyon maruziyeti: Baş ve boyun bölgesine daha önce radyoterapi uygulanmış bireylerde risk artar.

İleri yaş: Genellikle 50 yaş üzerinde daha sık görülür.

Sigara kullanımı: Özellikle bazı tükürük bezi tümörlerinde risk faktörü olabilir.

Bazı kimyasallara maruz kalma: Sanayi sektörlerinde kullanılan bazı çözücüler ve kimyasallar riski artırabilir.

Genetik yatkınlık: Ailede baş-boyun bölgesi kanseri öyküsü olan bireylerde risk artabilir.

Viral enfeksiyonlar: Epstein-Barr virüsü gibi bazı virüsler tükürük bezi tümörlerinin gelişiminde rol oynayabilir.

Prof. Dr. Ozan Seymen, risk faktörlerini detaylı şekilde değerlendirerek hastalarına hem koruyucu önerilerde bulunur hem de risk altındaki bireylerde erken tanı için düzenli kontroller planlar.

Tükürük Bezi Kanseri Belirtileri Nelerdir?

Tükürük bezi kanserleri erken evrelerde belirgin semptomlar vermeyebilir. Ancak zamanla şu belirtiler ortaya çıkabilir:

Yüzde veya çenede ele gelen kitle: Genellikle ağrısızdır, ancak zamanla büyüyebilir.

Yüz felci: Özellikle parotis bezi tümörlerinde yüz sinirinin etkilenmesiyle ortaya çıkabilir.

Çene altında veya boyunda şişlik: Özellikle submandibular bezde oluşan tümörlerde görülebilir.

Ağrı: Büyüyen kitle çevre dokuları sıkıştırdığında ağrı oluşabilir.

Uyuşukluk veya karıncalanma: Tümörün sinirleri etkilemesi sonucu gelişebilir.

Yutma güçlüğü veya ağız açmada zorlanma: Özellikle büyük tümörlerde görülebilir.

Bu belirtilerden herhangi biri ortaya çıktığında zaman kaybetmeden uzman bir KBB hekimine başvurulması gerekir. Prof. Dr. Ozan Seymen, şikayetleri detaylı şekilde analiz ederek hızlı tanı süreci başlatır.

Tükürük Bezi Kanseri Tanısı Nasıl Konulur?

Tükürük bezi kanserinin tanısında multidisipliner bir yaklaşım benimsenir. Tanı süreci şu adımlarla ilerler:

Klinik muayene: Boyun, çene ve yüz bölgesi dikkatlice incelenir ve kitlelerin varlığı değerlendirilir.

Görüntüleme yöntemleri: Ultrasonografi, MR veya BT kullanılarak tümörün boyutu, sınırları ve çevre dokularla ilişkisi belirlenir.

İnce iğne aspirasyon biyopsisi (FNAB): Şüpheli kitleden ince bir iğne ile örnek alınarak sitolojik inceleme yapılır.

Biyopsi: Kesin tanı gerektiğinde açık biyopsi yapılabilir.

PET-CT: Özellikle ileri evre hastalıkta uzak metastazların değerlendirilmesi için kullanılır.

Prof. Dr. Ozan Seymen, doğru tanı koymak için tüm bu yöntemleri hastanın durumuna uygun şekilde kullanarak kişiye özel bir tanı süreci yürütür.

Tükürük Bezi Kanseri Evreleri ve Önemi

Tükürük bezi kanserlerinde evreleme, hastalığın yaygınlık derecesini ve doğru tedavi planını belirlemek açısından büyük önem taşır. TNM sistemi (Tümör büyüklüğü, Lenf nodu tutulumu, Metastaz durumu) kullanılarak evreleme yapılır:

• Evre I: Küçük, çevre dokulara invazyon göstermeyen tümör.
• Evre II: Daha büyük ancak halen lokalize tümör.
• Evre III: Tümörün büyümesiyle birlikte bölgesel lenf nodu metastazı oluşmuş olabilir.
• Evre IV: Çevre dokulara yayılım ve/veya uzak metastaz (akciğer, karaciğer gibi) söz konusudur.

Evreleme, hastanın tedavi şansını ve uzun dönem sağkalım oranlarını doğrudan etkiler. Erken evrede tespit edilen tükürük bezi kanserlerinde tam kür şansı oldukça yüksektir.

Prof. Dr. Ozan Seymen, hastalarında ayrıntılı evreleme yaparak tedavi planlamasını bireyselleştirir ve hastanın genel yaşam kalitesini korumaya öncelik verir.

Tükürük Bezi Kanserinde Tedavi Seçenekleri

Tükürük bezi kanseri tedavisinde amaç, tümörün tamamen ortadan kaldırılması, fonksiyonel yapıların korunması ve hastanın yaşam kalitesinin en üst düzeye çıkarılmasıdır. Tedavi yöntemi tümörün evresine, histolojik tipine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak belirlenir.

Başlıca tedavi seçenekleri şunlardır:

• Cerrahi tedavi
• Radyoterapi
• Kemoterapi
• Hedefe yönelik tedaviler (bazı moleküler alt tiplerde)

Çoğu vakada cerrahi ana tedavi yöntemidir ve gerektiğinde radyoterapi veya kemoterapi ile desteklenir.

Tükürük Bezi Kanserinde Cerrahi Tedavi

Cerrahi tedavi, tükürük bezi kanserinde en sık uygulanan ve en etkili yöntemdir. Cerrahi müdahalenin kapsamı, tümörün büyüklüğüne ve yerleşimine göre değişir:

Superfisyal parotidektomi: Yalnızca yüzeyel lobdaki küçük tümörler için uygulanır.

Total parotidektomi: Parotis bezinin tamamının çıkarılması.

Submandibular veya sublingual bezi eksizyonu: Alt çene altı veya dil altı tükürük bezinde yerleşimli tümörlerde uygulanır.

Boyun diseksiyonu: Lenf nodu metastazı şüphesi varsa boyundaki lenf bezleri çıkarılır.

Cerrahi sırasında yüz sinirinin korunması, hem fonksiyonel hem de estetik sonuçlar açısından çok önemlidir. Ancak bazı ileri vakalarda sinirin de çıkarılması gerekebilir.

Prof. Dr. Ozan Seymen, cerrahi planlamayı her hastanın bireysel anatomik yapısına ve onkolojik ihtiyaçlarına göre titizlikle yapar.

Tükürük Bezi Kanserinde Radyoterapi

Radyoterapi, tükürük bezi kanserinde sıklıkla cerrahi sonrası adjuvan tedavi olarak kullanılır. Bazı durumlarda cerrahiye alternatif olarak da uygulanabilir.

Radyoterapi şu durumlarda tercih edilir:

• Tümör cerrahi sınırlarına çok yakınsa veya sınır pozitifse.
• Yüksek derece malign tümörler varsa.
• Lenf nodu metastazı mevcutsa.
• Cerrahinin mümkün olmadığı veya reddedildiği durumlarda.

Modern IMRT teknikleri ile çevredeki sağlıklı dokular korunarak tümör alanına yüksek doz radyasyon verilebilir.

Prof. Dr. Ozan Seymen, hastalarının radyoterapi ihtiyaçlarını multidisipliner ekiplerle iş birliği yaparak en doğru şekilde planlar.

Tükürük Bezi Kanserinde Kemoterapi

Tükürük bezi kanseri genellikle kemoterapiye dirençli bir kanser türü olmakla birlikte, ileri evre vakalarda veya metastatik hastalıkta kemoterapi tedavisi uygulanabilir.

Kemoterapinin kullanım alanları:

• Ameliyat edilemeyen lokal ileri tümörlerde.
• Radyoterapi ile eş zamanlı olarak kemo-radyoterapi şeklinde.
• Uzak metastaz varlığında sistemik tedavi olarak.

Kemoterapi rejimi, tümörün biyolojik özelliklerine ve hastanın genel durumuna göre kişiselleştirilir.

Prof. Dr. Ozan Seymen, kemoterapi endikasyonu olan hastalarını deneyimli onkoloji ekipleriyle koordineli şekilde yönetir.

Tedavi Sonrası Takip Süreci

Tükürük bezi kanseri tedavisi sonrası düzenli ve dikkatli takip, nükslerin erken teşhis edilmesi ve olası komplikasyonların yönetilmesi açısından büyük önem taşır.

Takip süreci:

• İlk 2 yıl boyunca 3-4 ayda bir detaylı klinik muayene ve görüntüleme yapılır.
• 3-5 yıl arasında kontroller 6 ayda bire düşürülür.
• 5 . yıldan sonra yıllık kontrollerle devam edilir.

Takiplerde, ağız boşluğu, tükürük bezleri, boyun bölgesi ve uzak metastaz alanları düzenli olarak değerlendirilir.

Prof. Dr. Ozan Seymen, tedavi sonrası hastalarını hem fiziksel hem de psikolojik açıdan destekleyerek iyileşme sürecini yakından takip eder.

Tükürük bezi kanseri erken evrede tamamen iyileşebilir mi?

Evet, erken evrede cerrahi ile tam kür sağlama oranı oldukça yüksektir.

Tükürük bezi kanseri yavaş mı ilerler?

Bazı tipleri (örneğin adenoid kistik karsinom) yavaş ilerlerken, bazıları daha agresif seyir gösterebilir.

Ameliyat sonrası yüzde felç olur mu?

Yüz siniri korunduğu sürece fonksiyon kaybı minimal olur. Ancak ileri tümörlerde sinirin çıkarılması gerekebilir ve yüz felci gelişebilir.

Radyoterapi sonrası ağız kuruluğu kalıcı mı olur?

Radyoterapi sonrası bazı hastalarda kalıcı ağız kuruluğu gelişebilir, ancak modern tekniklerle bu risk azaltılmıştır.

Tedavi sonrası normal yaşama dönmek mümkün mü?

Başarılı tedavi ve iyi rehabilitasyonla hastalar büyük ölçüde normal hayatlarına dönebilirler.

Tükürük bezi kanseri, nadir görülen ancak doğru tanı ve tedavi stratejileri ile yüksek başarı oranlarıyla kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Özellikle baş ve boyun bölgesinde oluşan kitlelerin zamanında fark edilmesi ve gecikmeden uzman bir hekime başvurulması hayat kurtarıcıdır.

İstanbul’da kendi kliniğinde hizmet veren KBB Uzmanı Prof. Dr. Ozan Seymen, tükürük bezi kanseri tanı ve tedavisinde bilimsel bilgi birikimi, modern teknolojiler ve bireyselleştirilmiş yaklaşımlar ile hastalarına etkili ve güvenilir çözümler sunmaktadır.

Eğer siz de ağız, çene veya boyun bölgesinde olağandışı bir kitle fark ettiyseniz veya tükürük bezi kanseri hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız, Prof. Dr. Ozan Seymen ile iletişime geçerek erken tanı ve etkili tedavi planı oluşturabilirsiniz.